Groot onderhoud 2022

Houtrot in de ondersteuning van de stelling. Nodig om de gehele stelling vernieuwen

De stoere molen De Krijgsman, vraagt opnieuw aandacht.

De ondersteuning van de stelling verkeert in slechte staat dan verwacht.
Vanaf de stelling worden het wiekenkruis aangestuurd.

In het inmiddels in 2021 uitgevoerde project vernieuwen van het riet van de kap, was ook het
vernieuwen van het stellinghek begrepen. Dit was nodig omdat grote delen van het houten hek
aangetast zijn.

Gepland was ook in een nieuw project: het vernieuwen van het stellingdek met liggers (in verband
met rotte delen). Deze kosten van deze projecten waren inmiddels gedekt. De opdracht voor deze klussen was reeds
gegeven aan molenmaker Jonker.

Bij het uitvoeren van klein onderhoud aan de goot tussen molen en molenwinkel, bleek de erger dan
verwacht, slechte staat van de ondersteunende constructie van de stelling.
Deze constructie bestaat uit de stellingschoren, onderin steunend op de ondersluiting rond en
aansluitend op de molenromp.

Bovenin dragen de schoren het stellingdek met liggers via de balken van de buitensluiting.
De binnenzijde van het stellingdek met liggers rust op de balken van de binnensluiting, welke
eveneens rondom tegen de molenromp is aangebracht.


De meerkosten ten gevolge van dit extra onderhoud ten gevolge van het vernieuwen van de
ondersteunende constructie van de stelling bedragen ca. € 70.000,-
Dankzij sponsering door het Stichting Koeman- Leegwater (€ 1.000,-) en de Van Toorn
Scholtenstichting (€ 68.144,-) kan het werk nog in 2022 worden uitgevoerd.

Groot onderhoud 2018-2021 aan korenmolen De Krijgsman te Oosterblokker

Historie kort

Deze hoge stellingmolen staat hier vanaf 1896-1897. Direct in de nabijheid hebben twee eerdere molens gestaan. De eerste (waarschijnlijke een standaardmolen) is in 1602 gebouwd en waaide omstreeks 1860 om. 

De tweede, een lage achtkantige stellingmolen, ook al genaamd De Krijgsman, verbrandde in 1896 door blikseminslag. 

Voor de herbouw van de huidige stellingmolen op een nieuw fundament op een locatie verder van de weg, werd gebruik gemaakt van de buiten gebruik geraakte pelmolen ‘De Bootsman’ uit Zaandam-Oost, die daar was gebouwd in 1751 of kort daarvoor. Deze molen werd door molenmakersfirma Pepping in 1896 afgebroken. Een jaar later is met onderdelen van de Bootsman, de molen in Blokker opgebouwd.

In 1919 werd door Klaas Laan onder in de molen een elektromotor geplaatst. De efficiëntie hiervan leidde er toe, dat de windaandrijving in 1925 buiten gebruik raakte. 

Tijdens de crisis werd de windmolen in 1934 weer maalvaardig gemaakt.

In 1950 en later, met de teloorgang van vele windmolens, werd het gaande werk deels uit de molen gesloopt en werd het een mechanische maalderij. De molen raakte in slechte staat. In 1963 werden de wieken, staart en stelling verwijderd. De molen diende nog slechts als opslag.

In 1976-1977 werd de molen uitwendig gerestaureerd en draaide af en toe. 

In 1994 ging Erik Dudink weer professioneel draaien met de molen. Naast de molen kwam een winkeltje voor de meelproducten. Een restauratie over meerdere jaren volgde en sinds 2003 maalt de Krijgsman weer op windkracht.

In 1997 ging de molen in eigendom over naar Stichting Molen De Krijgsman en wordt met de winkelruimte verhuurd aan professioneel molenaar Erik Dudink.

Met de molen wordt ook elektriciteit opgewekt.

Groot onderhoud

In 2017 bleek de binnenroede aan groot onderhoud toe. Lekkage in 2019 van het dak maakte pijnlijk duidelijk dat het riet op de kap wel erg dun was geworden (eerder was er onvoldoende geld voor het herstel).

Binnenroede

In 2017 werd een plan opgesteld door van Reeuwijk bouwmeester, voor het herstellen van de binnenroede.

Dit was ook de gelegenheid om de zelfzwichting op de wieken, zoals dat rond 1900 ook aanwezig was (voor laatste roede tot 1909), weer terug te brengen, in plaats van de bij de laatste restauratie aangebrachte Oudhollands getuigde wieken. Het werk is uitgevoerd door Vaags Molenwerken uit Aalten

Bij de controle van de te herstellen roede, bleek dat deze ernstige gebreken vertoonde. Er moest dus een nieuwe roede worden gemaakt. Dit bracht de totale kosten op bijna € 56.000,-.

De stichting heeft zelf absoluut onvoldoende middelen en heeft derhalve sponsors gezocht voor de bekostiging van de werken. 

Naast de eigen bijdrage uit de onderhoudsgelden van het rijk, waren de volgende subsidienten bereid bij te dragen: molenfonds, van Toren Scholten Stichting, de Koeman-Leegwater Stichting en het Prins Bernhard Cultuurfonds. 

Het meerwerk ten gevolge van de aanschaf van de nieuwe roede, is daarna bijna geheel betaald door de van Toorn Scholten Stichting.

De zelfzwichting (lamellen) en de remkleppen werden gemonteerd op het Oudhollandse hekwerk en windborden. Bediening vindt plaats via een schijf achter de kop van de bovenas.

Vernieuwen riet van de kap

De volgende klus is het weer waterdicht maken van de rietkap. Hiervoor is een gespecialiseerde rietdekker aangezocht, namelijk Elg rietdekkers uit Schoonebeek. De opdracht is uit en begin 2021 zal worden gestart. Remco Jonker Restauratiewerken zal hen bijstaan voor het timmerwerk.

De rietdekker zal gaan werken vanaf een hangsteiger.

Onderdeel van het werk is ook herstel van het stellinghek.

De kosten worden geraamd op bijna € 48.000,-.

Het is ook voor deze klus gelukt, voor het niet gedekte deel sponsoren te vinden, die een bijdrage hebben toegezegd: Rabobank, provincie Noord-Holland en ook de van Toorn Scholten Stichting.

Vernieuwen buitenroede 

De buitenroede wordt zo genoemd, omdat die het verst van de molen door de askop wordt gestoken).

Bij het schouwen van de binnenroede was al gebleken dat ook de buitenroede moet worden vernieuwd (zelfde maker en jaartal), om wiekbreuk te voorkomen.

Ook deze roede wordt nu voorzien van zelfzwichting. 

De kosten worden geraamd op  ruim € 95.000,-.

Uitvoering start maart 2021

De bediening vindt plaats via een spinnekop en een zwichtstang. 

Hiervoor moet de bestaande bovenas in de werkplaats worden doorboord. 

Ook de eerder aangebrachte zelfzwichting op de binnenroede, wordt op dit veiligere systeem aangesloten

Omdat de dekkingsmiddelen zijn toegezegd of gegarandeerd, is het werk inmiddels opgedragen aan De Molenmakers uit Tzummarum.

Sponsor voorlopig: Van Toorn Scholten Stichting. Ook het Molenfonds is aangeschreven. 

Hiermee komt de molen voorlopig weer in goede staat

Bij de controle van de bliksembeveiligingsinstallatie bleek dat deze niet meer geheel voldeed aan de voorschriften. Het is wel belangrijk dat de voor Oosterblokker belangrijke historische molen beschermd is tegen blikseminslag. Hoewel voor herstel van de installatie een aanzienlijk bedrag benodigd is, heeft het bestuur toch besloten deze noodzakelijke reparatie te doen. De Fa. Boersen uit Middenmeer heeft het werk inmiddels uitgevoerd (zie de foto’s). De molen is weer beschermd.

Molen De Krijgsman weer veilig bij onweer.

Bij de controle van de bliksembeveiligingsinstallatie bleek dat deze niet meer geheel voldeed aan de voorschriften. Het is wel belangrijk dat de voor Oosterblokker belangrijke historische molen beschermd is tegen blikseminslag. Hoewel voor herstel van de installatie een aanzienlijk bedrag benodigd is, heeft het bestuur toch besloten deze noodzakelijke reparatie te doen. De Fa. Boersen uit Middenmeer heeft het werk inmiddels uitgevoerd (zie de foto’s). De molen is weer beschermd.

Structurele bijdrage van de gemeente Drechterland.

Goed nieuws. Het overleg met de gemeente Drechterland over onze zorgwekkende financiële positie, heeft er toe geleid, dat deze jaarlijks een bedrag van € 6.000,- bijdraagt in de kosten van beheer en onderhoud. Een gedeelte van de vaste kosten kan hiermee worden bestreden. Verdere verbetering kan plaatsvinden via nieuwe donateurs. Met dank aan de gemeente.

Aandacht voor de molenbiotoop

De omgeving van de molens noemen we ook wel molenbiotoop. Deze zijn altijd al beschermd geweest om voldoende wind voor de molens te waarborgen. De provincie Noord-Holland heeft in 2018 de molenbiotopen opgenomen in een nieuwe leidraad Landschap en Natuur. Historische windmolens zijn belangrijk cultuurgoed. Wind is dus belangrijk. In de molen De Krijgsman wordt ook nog beroepsmatig meel gemalen. De bovenas maakt jaarlijks meer dan een miljoen omwentelingen. Daarmee is het één van de meest draaiende historische molens van Nederland. Onze Stichting Molen De Krijgsman heeft daarom bij de gemeenten Hoorn en Drechterland aandacht gevraagd voor de nieuwe provinciale richtlijn, de zogenaamde 1:100 regel. Binnen 100 meter mag geen bebouwing/beplanting aanwezig zijn, hoger dan de onderste punt van de verticaal staande wiek. Binnen 100 tot 400 meter van de molen mag geen bebouwing of beplanting aanwezig zijn, hoger dan 1/100 van de afstand tot de molen, ten opzichte van de eerder genoemde wiekpunt.

Historisch onderzoek

De molen De Krijgsman (geschiedenis vanaf 1602) is de grote cultuurhistorische waarde. Bij de herbouw van de molen rond 1900, met een stellinghoogte van 10.40 meter, werd de Krijgsman de hoogste molen van Noord-Holland. Om deze waarden verder te onderbouwen is meer onderzoek nodig. Ook het Zaanse verleden van de molen komt dan aan bod. Mits er subsidie kan worden verkregen, willen we graag een bouwhistorische verkenning voor de molen laten opstellen, waaronder dendrochronologisch onderzoek (boormonsters) van de houten hoofdonderdelen. Dit is dus van belang voor de kennis van de historie, maar ook voor onderbouwing van subsidieaanvragen.

Geplande vernieuwen Buitenroede

We zijn als stichting druk bezig een plan op te stellen om ook de 2 e roede, de buienroede, te
vernieuwen
De onderhoudstoestand van de verwijderde (en inmiddels vernieuwde) binnenroede is
aanleiding ook de buitenroede snel te vernieuwen.
Liefst willen we ook daar het systeem van zelfzwichting toepassen (zoals in omstreeks het
jaar 1900 het geval was). Om veiligheidsredenen gaat het plan uit van regeling via een spin
met zwichtstang in de te doorboren gietijzeren bovenas.
We zijn/gaan in overleg met sponsoren om de benodigde gelden bijeen te brengen.
We hopen dat het werk nog in 2020 kan worden uitgevoerd. Voldoende dekking van de
investering is hiervoor noodzakelijk.

Geplande noodzakelijke vernieuwing rietkap.

Het wordt nat in de molen. De rietkap begint te lekken. Een nieuwe rietbedekking is dringend
nodig om droog te kunnen werken in de molen en om de waardevolle onderdelen te
behoeden voor schade.
Er is een plan opgesteld om deze zomer het riet van de kap te vernieuwen.
Er is, na het vernieuwen van de binnenroede, opnieuw naar subsidienten en sponseren
gezocht, omdat de stichting het onderhoud niet alleen zelf kan bekostigen uit de
Rijksuitkering.
Toegezegd hebben te willen bijdragen:
-Provincie Noord-Holland
-Koeman-Leegwaterfonds
-Rabo Coöperatiefonds
-Van Toorn-Scholtenstichting
-Molenfonds
Hiermee lijkt de dekking voldoende om het werk deze zomer te kunnen uitvoeren.

Het is Pasen!

Vergeet u onze heerlijke vers gebakken paassloffen en tulbanden niet voor het paasontbijt?

Vernieuwde binnenroede korenmolen De Krijgsman.

Na een periode van slechts twee wieken aan de monumentale stellingmolen, draait de nieuwe binnenroede al weer ongeveer ¾ jaar naar tevredenheid.

Het was de bedoeling om de stalen roede, met slechte plekken, op te knappen. Bij demontage bleek de roede zo slecht (o.a. laswerk), dat deze moest worden vernieuwd.

Wens was ook het oudhollands tuig (met zeilen) te vervangen voor zelfzwichting (lamellen), zoals rond 1900 het geval was. Dus was extra geld nodig.

Gezocht is naar extra sponsoren.

Naast de eigen bijdrage van de stichting hebben de volgende sponsoren aangegeven te willen bijgedragen in dit project:

-Van Toorn-Scholtenstichting (met extra bijdrage)

-Hendrik Muller Vaderlandsch fonds

-Prins Bernhard Cultuurfonds

-Rabo Coöperatiefonds

Waarvoor dank. De verdere afrekening van de bijdragen worden in 2020 verwacht. Gezien de beperkte financiële mogelijkheden is herstel van de buitenroede toen uitgesteld.